De algemeenverbindendverklaring van landbouwvoorschriften in het Europese marktordeningsrecht

algemeenverbindendverklaring avv landbouw

Voorschriften die door (unies van) producentenorganisaties en brancheorganisaties in de landbouw zijn vastgesteld, kunnen door een lidstaat op verzoek algemeen verbindend worden verklaard. Over dit fenomeen heb ik voor het tijdschrift RegelMaat een artikel geschreven dat hier is na te lezen.

Achtergrond

Met algemeenverbindendverklaring (avv) is bedoeld dat landbouwers die niet zijn aangesloten bij een erkende (unie van) productenorganisatie(s) of brancheorganisatie, verplicht kunnen worden bepaalde voorschriften na te leven die deze sectorale organisatie heeft vastgesteld.

Voor Nederland is de algemeenverbindendverklaring van voorschriften die door sectorale landbouworganisaties zijn vastgesteld, een redelijk nieuw fenomeen. Omdat we product- en bedrijfschappen kenden, bestond er geen behoefte aan. Vanuit Europees perspectief bezien heeft de algemeenverbindendverklaring echter een lange historie. Pas sinds de opheffing van de product- en bedrijfschappen hebben we ook in Nederland belangstelling voor het avv-instrument gekregen. Al is de toepassing tot op heden nog redelijk beperkt gebleven. Een recent voorbeeld wordt besproken in de blog: Minister LNV verklaart onderzoeksprogramma in de glastuinbouw algemeen verbindend.

Opzet van het artikel

Allereerst wordt de Europese herkomst van het avv-instrument geschetst. Vervolgens worden de huidige Unierechtelijke voorwaarden beschreven. Daarna wordt ingegaan op de Nederlandse praktijk tot nu toe. In het kader van de mogelijk bredere toepassing van het avv-instrument in Nederland wordt bekeken of, en zo ja hoe, dit instrument in andere lidstaten wordt ingezet en waar in Nederland kansen liggen. Het artikel wordt afgesloten met een conclusie.

Niet besproken aspecten

Kartelverbod

De mogelijkheid om voorschriften van (unies van) producentenorganisaties en brancheorganisaties algemeen verbindend te verklaren, vormt geen vrijbrief om het kartelverbod opzij te zetten. Voorschriften van sectorale landbouworganisaties die in strijd zijn met het kartelverbod moeten ter toetsing aan de Europese Commissie worden voorgelegd. Dergelijke voorschriften zijn van het kartelverbod vrijgesteld als de Commissie niet binnen twee maanden na melding heeft vastgesteld dat ze onverenigbaar zijn met de Unievoorschriften. De ruimte daarvoor is echter beperkt. De moeilijkheden die dit oplevert worden beschreven in de blog: Het zuivelplan 2016 en de mededinging: een lastige combinatie.

Staatssteun

Naast de algemeenverbindendverklaring van landbouwvoorschriften, kunnen lidstaten bepalen dat niet-gebonden landbouwers moeten meebetalen aan de kosten die verbonden zijn aan de uitvoering van die voorschriften. Dit roept de vraag of de bijdragen die niet-gebonden landbouwers moeten betalen staatssteun vormt. Deze kwestie wordt besproken in de blog: De algemeenverbindendverklaring van een sectorale bijdrage vormt geen staatssteun.

Gerelateerde artikelen

ZOEKEN

MIJN VAKGEBIED